Sưu Khảo : Đôi Mắt trong Thi Ca (đoạn 3) 

(Kính tặng Giáo Sư Tô Đồng, Tiến Sĩ Nguyễn Đức Thái và Ban Chủ Trương Tập San Chuyên Nghiệp Dược Khoa số 4 - chủ đề MẮT)

  pablo-picasso-le-rêve

 
Mắt nhung là hình ảnh thật quí phái, trang đài, óng ả như tơ mềm ,êm ái như nhã nhạc…

Bao năm đi giữa kinh thành
Bao năm lẻ bóng, lẻ hình, lẻ đôi.
Cả kinh thành có những ai?
Cả kinh thành có một người mắt nhung!Người ơi cứu vớt tôi cùng
Dành đôi mắt đẹp cho lòng rất đơn
Tôi còn mơ ước gì hơn!
Hai tay người chắp phím đờn cho tôi
Phải chăng tôi đã yêu rồi?
Hồn xin qùi dưới mắt người từ đâyĐêm qua buồn quá tôi say
Đã mơ một giấc mơ đầy mắt nhung!
Mắt Nhung (Nguyễn Bính)

Em đẹp như một bài thơ
Hồn nhiên như thể giấc mơ khôn cùng
Mắt nhung rải lối cõi lòng
Tóc huyền quấn quýt một vùng không gian.
Đôi Mắt Em (Sóng Việt)Tóc mây nhè nhẹ buông lơi
Vai mềm như lụa, tuyệt vời mắt nhung
Nhìn vào cõi mộng mung lung
Hồn ai ngơ ngẩn tưởng chừng tương tư
(Bùi Vi Thiện)

Xin yêu thương đến trong hồn côi
Ru cơn đau qua miền thương nhớ
Qua đêm xanh độc hành mang lẻ loi
Ôi xanh xao tiếng than hờn oán
Đêm kinh đô muôn màu ngã bóng
Một người tìm "Sao" mắt em!
Loan Mắt Nhung (Huỳnh Anh)

Em về chốn ấy có hay nơi đây có một người
Vòng tay đơn côi về ôm gối chăn đợi chờ
Chờ em nơi hẹn cũ, chờ em trên lối xưa
Người tôi yêu màu mắt nhung tuyệt vời.
Màu Mắt Nhung (Đức Huy)

Nhung và lụa là những biểu tượng của mềm mại tha thướt. Màu Mắt Lụa dịu dàng hồn nhiên và quyến rũ làm sao :

Xưa em tóc ủ ngang vai,
nghiêng che mắt lụa, bổ đôi tuổi hồng.
Môi ngoan, hồng nhẹ màu son,
ru tình, giọng hát chớm ươm nụ sầu .
Ru Tình (Phạm Chung)

Có những đôi mắt rất là thánh thiện, mang tâm hồn nhân ái, vị tha và bao dung, mà con người trên đường đời trắc trở gian nguy, khi gặp cảnh éo le oan nghiệt, thường tìm đến để cầu xin che chở :

Đôi mắt nào của Chúa ở trần gian
Có soi thấu tận cùng miền u uẩn ?
Đôi mắt nào sáng như trời quang đãng
Hay ân cần chuyên chở lụy phiền tôi

Chẳng bao giờ thần thánh chịu hở môi
Tôi cũng thế nên sầu say lúy túy
Tôi cũng thế nên hờn cao ngất núi
Chờ em qua, rồi, để qua luôn ...

Đôi mắt nào của Chúa ở trần gian
Hãy phán đoán tâm hồn tôi, thánh thiện
Đôi mắt nào tuyệt vời linh hiển
Hãy tò mò thêm chút nữa, tình tôi !
Đôi Mắt Nào Linh Hiển (Nguyễn Tất Nhiên)

Những ánh mắt nhân ái suốt một đời, man mác hương vị thiền :Mẹ như ánh mắt trăng rằm
Lệ từ bi chảy ngàn năm chẳng mòn
Vơi đầy đạo nghĩa sắt son
Tràn dâng biển Hạnh, ngập nguồn Tam Cương
Mẹ Về Mở Hội Vu Lan (Hải Đà)

Những ánh mắt của Trí Huệ Bát Nhã thoát ra khỏi vòng tham sân si tục lụy, ánh mắt của lương tri sáng soi từ linh hồn tiền kiếp sâu thẳm, ánh mắt huyền vi của Chánh Niệm, chuyển hóa khổ đau, sợ hải, tuyệt vọng và chán chường, ánh mắt Bồ Tát chấp nhận tất cả oan khiên của cõi đời .. như một khoảnh khắc chiêm bao của hoàng lương mộng,..

Ôi tiết nhịp thiên tài hay quỉ mị
Xô hồn ta lảo đảo giữa tường cao
Trưa dài lắm ta luân hồi vô thủy
Đổi hình hài con mắt vẫn đầy sao
(Tuệ Sỹ)

Người mắt biếc ngây thơ ngày hội lớn
Khoé môi cười nắng quái cũng gầy hao
Như cò trắng giữa đồng xanh bất tận
Ta yêu người vì khoảnh khắc chiêm bao.
Thoáng Chốc (Tuệ Sỹ)

Đôi mắt ướt tuổi vàng khung trời hội cũ
Áo màu xanh không xanh mãi trên đồi hoang
Phút vội vã bỗng thấy mình du thủ
Thắp đèn khuya ngồi kể chuyện trăng tàn
(Tuệ Sỹ)

Lại ác mộng bởi rừng khuya tàn bạo đấy,
Thịt xương người vung vãi lối anh đi.
Nhưng đáy mắt không căm thù đỏ cháy,
Vì yêu em trên cây lá đọng sương mai.
Ác Mộng Rừng Khuya (Tuệ Sỹ)

"Trong đáy mắt chuyện đời như mây trôi nổi" (Nhãn để phù vân khan thế sự) . Khi nhắm mắt lại, trôi vào giấc ngủ thấy mộng thì cũng là chuyện thường tình..Mở mắt ra nhìn đời .. thì đời cũng chỉ là giấc mộng “khai nhãn mộng” .. hư hư thật thật ..
thì đời có phải là sắc sắc không không như thi sĩ Nguyễn Du đã nói :

Trần thế bách niên khai nhãn mộng
Hồng sơn thiên lý ỷ lan tâm
Bồi hồi đối cảnh độc vô ngữ
Bạch phát sổ hành thùy ngã khâm
La Phù Giang Thủy Các Độc Tọa (Nguyễn Du)

Mở mắt trăm năm đời mộng ảo
Hồng Sơn nghìn dặm chạnh lòng đau
Ngậm ngùi đối ảnh, thân hiu quạnh
Áo rủ đôi hàng tóc trắng phau
(Hải Đà phỏng dịch)

Tưởng bây giờ là bao giờ
Rõ ràng mở mắt còn ngờ chiêm bao ..
Truyện Kiều (Nguyễn Du)

Mắt ngọc biểu tượng cho những hình ảnh trân quí, không vẫn đục của thời lưu bút ngày xanh, chiều râm ran tiếng ve sầu, nỗi buồn vu vơ của tiếng trống sân trường, hoài niệm xanh phiêu bồng theo gió hạ, thoáng hương thơm của nắng mới phượng hồng . Đó là những hình ảnh thật bình dị dễ thương của một thời hoa mộng : có nắng cười và có mắt xanh như ngọc , cùng hạ rong chơi, tình tứ làm sao !

Mùa xanh mắt ngọc
Như là em ngoan
Hạ huyền suối tóc
Trên vai dịu dàng
Ta mời em về
Cùng hạ rong chơi
Nắng cười trong mắt
Trên hồng đôi môi
Mùa xanh mắt ngọc (Linh Lan)

Từ em
mắt ngọc long lanh
Tóc mây
phủ kín kinh thành thương yêu
Từ ta
phố xá hoang liêu
Hồn thơ lãng đãng
những điều vô ngôn
(Phạm Ngọc)

Ánh mắt đã tỏa ra những tia vô hình có sức mạnh tiềm ẩn bám chặt vào tâm tư, trí nhớ và tình cảm của người đối diện, dẫu cách xa rồi vẫn còn nhớ mãi … như Xuân Diệu đã tưởng tượng trong một buổi sáng mùa thu, cùng người đẹp thăm hồ nước trong veo, giữa cảnh đẹp thanh tịnh, nên thơ hữu tình, đã hình dung đôi mắt ngọc của người yêu dấu :

Cuối thu vàng núi quanh bờ
Nước non trong sạch ai ngờ thần tiên
Em cười, đôi ngọc mắt đen
Nửa in sắc nước nửa đen sắc trời
(Xuân Diệu)

Có thi nhân "của buổi chiều trở mình hoang vắng" , chưa rời bỏ được bâng khuâng xao xuyến của tuổi thanh xuân, bỗng muốn viết cho người tình một bài thơ ...cũng chỉ vì "Ngọc Mắt, em xanh"

..Xoay người lại nơi em giọt nắng,
trở mình qua, kìa, Ngọc Mắt em xanh
Đôi chim khuyên thỏ thẻ trên cành
sao cười cợt cho tôi thèm giọng nói .
Hỏi ai đợi chờ mà không hề mòn mỏi
ngước mắt hoài cũng thèm chút trăng sao ...
Ngọc Mắt (Hằng Hà Sa)

Những ánh mắt "liêu trai" , lênh đênh giữa hai bờ ảo thực, lãng đãng khói sương, có nét đẹp cổ kính, chỉ còn biết cảm nhận trong hồn, khó mà cắt nghĩa thành lời:

Tặng em một đóa hồng tươi
Hạt thu còn đọng mắt người liêu trai
Xin em nhẹ gót nhung hài
Cho anh ngắm bước trang đài lụa bay
(Trần Thiện Hiệp)

Mắt em đổ lệ liêu trai
Rừng chong mắt đợi đêm dài sao sa
Thuyền ta lạc giữa ngân hà
Mái chèo khua động nguyệt tà vỡ tan
(VNL)

Có thi nhân đã muốn những hạt nước mắt hóa thân thành những hạt ngọc, dầu đã đắm chìm trong biển cả của đau thương và tuyệt vọng :

Lẽ nào biển không mặn bằng nước mắt
Sóng cồn cào ôi sóng thắt bờ dương
Phút nông nổi vạn cánh buồm nghiêng ngả
Bỗng dị hình một vết đau thương
Làm sao biết bão giông từ đâu đến
Khi bình yên mặt biển quá tinh khôi
Làm sao biết mỗi lần anh sai hẹn
Khi bên em anh say đắm tuyệt vời?
Nước Mắt Biển (Đinh Thu Hiền)

Từ ánh mắt anh trao hôm ấy
Em ngỡ ngàng lệ nhỏ từng đêm
Chiều chiều con sóng triều lên
Mờ mờ ảo ảo tim mềm khóe mi....
(Vương Uyên)

Thi sĩ Xuân Diệu đã nói đến những giọt nước mắt đau thương của nhân loại :Trăm ngàn kiếp lệ cuốn theo sông
Biển chứa long lanh sóng vạn trùng
Trái đất ba phần tư nước mắt
Đi như giọt lệ giữa không trung
Lệ (Xuân Diệu)

Đôi mắt có vẻ buồn vời vợi thấm thía vô cùng là đôi mắt Thu. Chiều thu đã vô tình rũ xuống muôn lớp bụi thu mờ trong đôi mắt sầu cô quạnh. Người lữ khánh ở giữa khung trời tĩnh mặc vô ngôn, ngậm ngùi cay đắng đã tự hỏi :Mòn con mắt sầu đưa từ cổ độ
Bụi thu mờ ai phủi với hai tay
(Bùi Giáng)

Tâm tư có thể là hoài vọng đau đớn, nhưng những ánh mắt mùa thu phải diễm lệ, mang dáng đẹp man mác u hoài giữa cõi mộng phiêu bồng . Đôi mắt đã được thi nhân ví như hồ thu xanh biếc, trong vắt tựa pha lê để người tình soi bóng ..

Mắt em là cả hồ thu,
Tiếng em thánh thót như ru men tình.
Ước sao chỉ có đôi mình.
Nhưng đâu chỉ có chúng mình ước ao?
Đêm nào ngước mắt trông sao,
Cùng em, mơ ước nơi nào viễn du.
Nhìn em, đáy mắt hồ thu,
Anh quên giấc mộng viễn du nơi nào.
Mắt Biếc (TG)

Đôi mắt sầu mộng đó là nơi chốn bình an để những nàng thu ra đi rồi lại trở về, vẫn luôn tha thướt và kiễu diễm :Và rồi mùa thu về trong mắt em
Hàng cây lá úa xanh xao nhiều
Vòng tay khép kín đôi mi nồng
Chuyện mình ngày xưa đành xin lãng quên
Cuộc tình đã chết theo thu tàn
Người về đấy xin chọn giấc mơ
Mắt thu (nhạc Ngô Thụy Miên)

Từ đôi mắt thu buồn đó đã tuôn ra những dòng lệ chơi vơi . Không có hình ảnh đẹp nào hơn những "giọt nước mắt ngà" … Nay nhớ đến em như loài hoa thị
Giọt nước mắt ngà lóng lánh cả đời sau...
Nay nhớ đến em như loài hoa thị
Ôi, giọt nước mắt ngà lóng lánh cả đời sau...
Giọt nước mắt Paris (thơ Việt Hải, nhạc Mai Đức Vinh)

Trông áng mây u hoài
Giọt lệ nào thương vay, tình đành tràn mi cay
Đau thương xé môi gầy mà lòng vẫn mơ say
Ôi giọt nước mắt ngà cho cuộc tình đầu tiên
Giọt nước mắt ngà (nhạc Ngô Thụy Miên)

Nước mắt hay giọt lệ mà có người cho rằng đó là vũ khí rất lợi hại của người đàn bà. Ai lại không cảm thấy bàng hoàng, sửng sốt, ngậm ngùi, chua xót, đau đớn, nao lòng với những cảm giác biến thiên vô cùng tận.. khi thấy người tình đang khóc, với những giọt lệ chảy ròng trên đôi má … Đã có nhiều từ ngữ để diễn tả nước mắt như giọt lệ, giọt châu, giọt tương, giọt hồng, giọt ngọc, giọt hoa, giọt sương, giọt lòng …Khóc để vơi đi nỗi buồn phiền da diết, để trút bỏ nỗi niềm u uất trong lòng. Mỗi nhà thơ đã dùng những cảm xúc bén nhạy, những tư duy lúc chân chính bộc bạch, lúc trừu tượng hư ảo, những tư tưởng khúc chiết, hình ảnh hài hòa, từ ngữ sâu sắc, ẩn dụ súc tích để chấm phá những "giọt lệ" đa tình đa cảm, muôn màu muôn sắc:

Ai buồn ai khóc thiết tha
Tui vui tui cũng chan hoà giọt châu
(Ca Dao)Ai làm Nam Bắc phân kỳ
Cho hai giòng lệ đầm đìa nhớ thương
(Ca Dao)Sầu mong theo lệ khôn rơi lệ
Nhớ gửi vào thơ nghĩ tội thơ
Trơ Trọi (Quách Tấn)

Chăn gối cùng nhau những ấm êm
Bỗng làm ngọc nát bỗng châu chìm
Đầm đìa giọt lệ khăn hồng thắm
Lạnh lẽo đêm xuân giấc mộng tìm
Linh Phượng (Đông Hồ)

Kẻ thang người thuốc bời bời,
Mới dằn cơn vựng, chưa phai giọt hồng.
Hỏi: Sao ra sự lạ lùng?
Kiều càng nức nở mở không ra lời.
Truyện Kiều (Nguyễn Du)

Nỗi mình thêm tức nỗi nhà,
Thềm hoa một bước, lệ hoa mấy hàng !
Truyện Kiều (Nguyễn Du)

Một đêm quán nước trăng mờ
Kề hương tựa phấn những ngờ chiêm bao
Gió xuân cười gượng bông đào
Lỏng tay vòng ngọc, hoen bào giọt châu
Chia tay (Vũ Hoàng Chương)

Chuỗi ngọc chàng cho em, mất rồi !
Còn đây một chuỗi Tiếc - thương dài
Và đây, vạn giọt lòng ngưng đọng
Ý ngọc Tình châu chớp mắt rơi ....
(Đông Hồ)
 
Xin em hãy khóc nồng nàn từ con tim
Xôn xao giòng nước mắt hết buồn phiền trong em
Khi ta đã có nụ cười ở trong tim
Giọt sương trên mí mắt là mặt trời, mặt trời dịu êm...
(Thanh Tùng)Khi cây chết, ta là chim bơ vơ
Khi không gian đã hết những đợi chờ
Khi trưa xuống khóc trên lòng sông bể
Ta muốn ta mai sau là hạt lệ
Khóc trên lòng hậu thế cũng đau thương
(Chế Lan Viên)

Đôi mắt rất cần thiết cho những giọt lệ tuôn trào, để vơi đi những sầu khổ u uất, những đau thương dằn vặt, những nghẹn ngào tức tưởi, như một thi sĩ ngoại quốc đã kêu gào : "Chỉ Cần Đôi Mắt" để đánh đổi lấy tất cả những phần còn lại trong cơ thể con người :

Hãy cưa đôi chân của tôi đi
Để tôi khỏi lang thang
Hãy xẻo đôi môi của tôi đi
Để tôi không còn hôn em được nữa
Hãy chặt đôi tay của tôi đi
Để tôi không thể ôm em
Hãy đập vỡ trái tim của tôi
Để nó không làm tôi điên dạiXin hãy để lại cho tôi đôi mắt
Để tôi khóc người tình
Đã mất hút của tôi ... 
Chỉ Cần Đôi Mắt  (M. Beinouk -Romania)
Phạm Viết Đào dịch

Nói về khoa học hình thể, thì con mắt ai cũng đều được cấu tạo giống như nhau. Nhưng hình ảnh của mắt trong thi ca có nhiều biểu tượng phong phú khác nhau .Con mắt là "cửa sổ của linh hồn" và còn là "chiếc cầu" huyền ảo giao kết nhịp tình của hai kẻ say đắm nhìn nhau, trên dòng sông của tin yêu và mộng ước . Cửa sổ đó đã rộng mở cho cõi lòng thênh thang, ở bên ngoài song cửa là khu vườn thầm kín riêng tư của cỏ xanh hoa thắm, hương thơm triền miền bát ngát, nơi chốn tình tự để hai tâm hồn giao cảm và thông đạt. Ánh mắt là bóng mát cho lữ khách dừng chân, một nơi chốn rất thân thương quen thuộc, có hoa thơm, cỏ lạ, có bướm, có tiếng chim, nhạc suối, một nơi đã ghé vào thì chẳng muốn rời xa. Mắt em phải là dòng sông của trăng gió nhớ thương, của cỏ cây tươi mát, thân tình gần gũi, quyến luyến làm sao. Những dòng sông đó đã đem lại những phù sa nồng đậm, tô bồi cho tâm hồn thi nhân giàu cảm xúc:

Có hoa nào qua mùa không héo?
Có tiếng nào giàu đẹp hơn không?
Mắt em là một dòng sông
Thuyền anh bơi lội giữa dòng mắt em.
Đàn "nguyệt dạ" hương đêm bay lạc
Gì buồn hơn tiếng vạc lưng chừng?
Phép gì khỏi nhớ đừng trông
Mắt em bỏ túi, vắng lòng đem soi.
Đôi Mắt (Lưu Trọng Lư)

Vừng trăng lên mái tóc mây
Một hồn thu lạnh mơ say hương nồng
Mắt em là một giòng sông
Thuyền ta bơi lội trong giòng mắt em
(Lưu Trọng Lư)

Anh nhớ sông có nguyệt lạ lùng
Có trời lau lách chỗ hư không
Em tìm âu yếm trong đôi mắt
Thấy cả vô cùng dưới đáy sông
(Nguyên Sa)

Trên dòng sông đó, khi màn đêm buông xuống, ánh trăng vằng vặc … có cảnh sắc nào đẹp hơn …Nguyên tiêu là đêm rằm tháng giêng, ánh trăng trong sáng tròn trịa, lung linh tỏa sáng, và đôi mắt tròn và trong đã được ví như trăng nguyên tiêu. Cảnh trời cao mây nước bập bềnh, trăng soi lồng lộng, tạo nên một bức tranh thủy mặc thi vị với những nét chấm phá tuyệt vời. Ánh mắt nguyên tiêu thơ mộng, lãng mạn, mang vẻ đẹp kỳ diệu, sâu thẳm, trải rộng tận cùng theo ánh trăng soi mênh mang bát ngát khắp bốn phương trời…

Đôi mắt em về thuở nguyên tiêu
Hồn trăng soi bóng giải lụa điều
Thẹn thùng trăng trốn sau cành liễu
Khép nép nhìn em dáng mỹ miều

Điệu lý câu hò rung bạch nguyệt
Khuôn trăng mờ ảo dấu xuân thì
Đò ai neo giữa giòng sông nhớ
Khoang phủ sương đầy lệ thấm mi

Giữa làn sóng mắt mênh mang gió
Khua mái ân tình qua bến sông
Sóng triều dâng mãi hồn say khướt
Đôi mắt em buồn nét cổ phong

Khép vành môi nguyệt trăng say ngủ
Bên cạnh rừng mơ bỡ ngỡ chờ
Tương tư cặp mắt sầu hoang dã
Sương xuống trời im đọng tiếng thơ
Đôi Mắt (VNL)

Hình ảnh của mắt là dòng sông tươi mát với hàng tre soi bóng, là hồ thu thanh khiết, tĩnh lặng và êm đềm, là kính gương trong sáng phản chiếu hồn thi nhân, là con suối róc rách ngân vang tiếng nhạc, là muôn ánh sao đêm lung linh tỏa sáng, cho những cặp tình nhân thao thức ngồi tình tự … là tất cả những hình ảnh đẹp nhất nói hộ giùm nỗi lòng và cảm xúc chân tình của người thơ :

Mắt em là hồ thu
Xanh trong và bình lặng
Ánh nhìn thật hiền nhu
Dịu dàng như giọt nắng

Mắt em như kính gương
Anh soi hồn hạnh phúc
Thấy tràn đầy yêu thương
Lòng rộn ràng nhạc khúc

Mắt em là sao đêm
Mỗi lần em nhấp nhánh
Sóng hồn dâng êm êm
Lòng anh rung động mạnh …
Đôi Mắt Người Yêu (Nguyên Đỗ)

Mắt em con suối mặn mà
Rừng khuya bóng đổ nguyệt tà quạnh hiu
Hạc cầm động bước chiêm bao
Ước gì nguyệt đã sa vào mắt em ...
(VNL)Trải lòng phơi giữa đêm sương
Sao khuê một dẫy bỗng tuôn mắt đầy
Hoa sương nở ửng bàn tay
Đêm vàng như suối chảy dài mắt em ...
(VNL)

Đôi mắt đen huyền sâu thẳm của "dáng trăng tròn đáy mắt em sâu" đã được người nghệ sĩ ví như giếng nước trong veo :Thời gian qua kẽ tay
Làm khô những chiếc lá
Kỷ niệm trong tôi
Rơi như tiếng sỏi
trong lòng giếng cạn
Riêng những câu thơ còn xanh
Riêng những bài há còn xanh
Và đôi mắt em
như hai giếng nước
Thời Gian (Văn Cao)Đôi giếng mắt đã chứa trời vạn hộc;
Đôi bờ tai nào ngăn cản thanh âm :
Của vu vơ nghe mãi tiếng kêu thầm ...
Của xanh thắm thấy luôn màu nói sẽ ...
Cảm Xúc (Xuân Diệu)Cái góc đẹp đẽ mơ mộng nhất trong con người phải là nơi ẩn mật của đôi "mắt đen hiền lấp lánh ánh sao đêm", ở nơi đó đã phát sinh những niềm khao khát mãnh liệt nhất, trân quí nhất của trái tim yêu nhạy cảm với từng nhịp đập hơi thở, rạo rực và thảng thốt với từng thay đổi bất ngờ, để chìm đắm vào cơn mê lúc nào chẳng hay ...

Men chưa lên mà lòng say đắm đuối
Mắt đen hiền lấp lánh ánh sao đêm
Môi mộng ngọt cho tình si thao thức
Rồi vào mơ ta gọi mãi tên em
ttdung (gui HD)

Có những đôi mắt đẹp một cách diễm lệ cao kỳ ... đã trút tất cả phong vận tài hoa vào "chân dung nàng Thơ", và từ ánh mắt đó thơ bỗng chuyển mạch giao tình, bộc phát những âm hưởng kỳ lạ :

Tháng sáu, mùa xa cách
Tháng bảy, buồn mưa Ngâu
Chân dung em trên vách
Người đây, người nơi đâu?Mắt em vương ánh hồng
Vương vấn ai trong lòng
Hoa xoan đương rộn nở
Biết chăng ai chờ mong ...
Chân Dung Nàng Thơ (Toàn Phong)

Thơ vang vọng những lời tình tự dấu yêu, triền miên bất tuyệt và bay bổng mù khơi, những hứa hẹn chung tình năm tháng, những đêm dài trằn trọc tương tư vì đôi mắt, đó là những niềm tin yêu hy vọng trong tận cùng cuộc sống ...Ánh mắt đó là cõi thơ ảo mộng, một nơi chốn để những bông hoa diệu ngữ tưng bừng hé nở phô trương :

Đài trang, đôi mắt nhung huyền
Sao nhìn mà bắt ưu phiền tung bay ?
Dìu tâm tư ngả mơ say
Cho ta quên những tháng ngày long đong
Từ quan, treo ấn thong dong
Thả thuyền suối tóc xuôi dòng thần tiên.
Mảng vui lạc ngả Đào Nguyên:
Xin cho tá túc vì quên đường về...
(Đào Tiến Luyện )

Mắt còn có một biểu tượng độc đáo như "đôi mắt thuyền độc mộc" lướt nhẹ trong hồn .. khi những giọt nắng chiều long lanh đậu trên mắt môi người tình …biển sầu sóng mắt dâng cao, thuyền tôi độc mộc trôi vào mắt em ..

Buổi chiều vàng như thóc
Gạt xuống từng khe xanh
Đôi mắt nàng long lanh
Chất nồng nàn nắng quái Nắng chiều như hoa chanh
Lung linh từng sợi tóc
Mắt em, thuyền độc mộc
Chèo lướt trong hồn ta
.........
Ta trở thành cái cốc
Đọng nắng chiều long lanh
Đôi mắt thuyền độc mộc
Em thả xanh hồn ta
Đôi Mắt Thuyền Độc Mộc (Phạm Thiên Thư)

"Mắt thuyền độc mộc" là ẩn dụ sâu sắc, vẽ lên bức chân dung tươi mát, linh động, qua những nét thơ phiêu diêu mơ màng, tạo ra những làn sóng thu ba rung cảm ngọt ngào, khơi nguồn những ấn tượng diễm lệ trong tâm khảm người đọc:Lung linh áo lụa
Tóc xõa trên vai
Mắt thuyền độc mộc
Môi mộng mày ngài.Hoa trắng bay bay
Trăng rằm thiếu nữ
Tím biếc tình đầy
Ngàn thu nỗi nhớ.
(Pham Ngọc)

---

• Sưu Khảo : Đôi Mắt trong Thi Ca ( đoạn 1)
• Sưu Khảo : Đôi Mắt trong Thi Ca (đoạn 2)
• Sưu Khảo : Đôi Mắt trong Thi Ca (đoạn 3)
• Sưu Khảo : Đôi Mắt trong Thi Ca (đoạn 4)
• Đôi Mắt
• Mắt Mơ
• Xuân Mơ (Ca Sĩ: Bảo Yến)
• Nắng Tình
• Les yeux d'Elsa
• Les Yeux
• The first time ever I saw your face
• Saw Thee Weep
• Ngủ Đi Em